Tentoonstellingen

Al sinds 2006 organiseert de werkgroep Wisseltentoonstellingen tijdens de openstelling een expositie in de kerk. De thema’s sluiten aan bij de rijke traditie van het gebouw en de parochie.

 

2024  Het Gelaat van Maria / Tapijt van Deurne

2023  Van Tafel tot Altaar

Oorspronkelijk kwamen de eerste christenen thuis samen. Zij lagen aan aan een eenvoudige houten tafel, de oorsprong van het christelijke altaar. Hun maaltijden hadden een religieus karakter omdat tijdens die maaltijd het laatste avondmaal werd gevierd. Door de toename van de vele bekeerlingen werd het niet meer mogelijk om deze religieuze maaltijd liggend met velen aan tafel te vieren. De tafel werd verhoogd zodat men met z’n allen rond te tafel kon staan. De grote huiskamer werd een kerkzaal, rechthoekig van vorm waarin de tafel een vaste plaats kreeg in het midden of soms tegen de achterwand. In de 2de eeuw werd de viering van de Eucharistie langzamerhand losgekoppeld van deze maaltijdbijeenkomsten en apart gehouden en vanaf de derde eeuw wordt het altaar een vast onderdeel van de kerkzaal, en zelfs het middelpunt daarvan.

In de loop der tijden werd het priesterkoor met het altaar een geheiligde plek die alleen toegankelijk was voor hen die een wijding hadden ontvangen en voor de leden van het zangkoor. Dit kerkmodel werd de basisvorm voor de christelijke bisschops- en kloosterkerken. De vorm van de liturgie en de gebruikte kleding en voorwerpen ontwikkelden mee.

Tijdens de expositie werd de ontwikkeling van tafel tot altaar verwoord en liturgisch vaatwerk afkomstig uit alle Deurnese kerkgebouwen tentoongesteld.

 

2022  Gips en Keramiek / Tapijt van Deurne

Heiligen beelden van gips en keramiek: een herwaardering

Het gebruik van gips en klei (terracotta, keramiek) niet alleen als bouwmateriaal maar ook voor de vervaardiging van beelden heeft een eeuwenoude geschiedenis lopend van voor de romeinse tijd tot heden. Deze geschiedenis werd op de panelen verwoord.

Gips was het ideale materiaal om beelden in grote getalen te kunnen maken. In Duitsland, Frankrijk, België en ook in het zuiden van ons land ontstonden ateliers voor het vervaardigen van gipsen beelden. In Deurne hebben drie beeldenateliers bestaan: H. Cerfontaine (1924-1947), H. Holtappels (1928- 1960 ) en J. Aarts (1939-1960 ).

De tweede wereldoorlog heeft in Oost Brabant en Limburg ook aan kerkgebouwen grote schade aangericht. Na de oorlog moest deze worden hersteld. Bovendien was er sprake van de bouw van vele nieuwe kerken die vroegen om een nieuwe inrichting met altaren, doopvonten en beelden die dikwijls werden vervaardigd van terracotta. Onze gemeente is rijk aan prachtige kunstwerken van terracotta en keramiek uit de jaren 50 en 60 van de vorige eeuw. Van verschillende gerenommeerde kunstenaars zoals Leo Jungblut, Lou Manche, Piet Schoenmakers, Frans Tuinstra en Pieter Wiegersma zijn werken te zien in onze kerken en aan gebouwen.

Na het tweede deel van het 2de Vaticaansconcilie (1962-1965) werden kerkinterieurs versoberd en wandschilderingen verdwenen onder de ‘witkwast’ . De vraag naar gipsen heiligenbeelden was sterk teruggelopen en dat betekende het einde van de ateliers die gipsen beelden fabriceerden. Onze kerk is daar een voorbeeld van. Verschillende beelden werden in 1962 verwijderd, in het zand opgeborgen onder het nieuwe hoofdaltaar en vergeten. Bij de aanleg van een nieuwe liturgisch centrum in 2004 werden de beelden van het H. Hart, Maria en het Jezuskind teruggevonden en liefdevol gerestaureerd, waarna ze een nieuwe plaats kregen in het kerkgebouw.

Ateliers in zijn tevens een belangrijke stimulator geweest bij de productie van religieuze kunst in terracotta en keramiek in de regio. Ook hier zijn door de teruglopende vraag naar religieuze kunst de ateliers in opgeheven. Wel werd in 2006 de Stichting Beesels Keramisch Erfgoed opgericht, die zich inzet voor het behoud van de in Beesel vervaardigde keramische kunst waaronder veel kunst uit onze gemeente. Om hier nader kennis mee te maken werd een excursie georganiseerd naar Beesel en de tiendschuur in Tegelen.

In vitrines werd, met dank aan de medewerking van de erven van de beeldenateliers uit Deurne en stichting Beesels Keramiek Erfgoed gipsen beelden tentoongesteld, maar daarnaast was ook werk te zien van Martinali en Pieter Wiegersma, Tuinstra en Schoenmakers.

Tapijt van Deurne

In 2022 werd op veler verzoek de expositie van het tapijt van Deurne voortgezet.

 

2021  Het Tapijt van Deurne 

Voortborduren op 1300 jaar Deurne

In 2021 is het 1300 jaar geleden dat Deurne voor het eerst in een akte genoemd wordt. Landheer Herelaef schonk toen een aantal bezittingen aan de kerk van Bakel, waaronder enige in Deurne. De dames van de paramenten-groep hebben dit thema opgepakt en werkten de afgelopen drie jaar aan een wandtapijt van 18 meter lang, geïnspireerd op het Tapijt van Bayeux. Het Tapijt van Deurne vormt de basis van de expositie van 2021. Ook het maakproces en de technieken worden zichtbaar gemaakt. Uit de rijke fotocollectie van Heemkundekring H.N. Ouwerling zijn zeven bijzondere foto’s gekozen en in groot formaat te zien. Aan de Deurnese Fotoclub Optika werd gevraagd om hun dromen over de toekomst van Deurne in acht foto’s vast te leggen. Een moeilijke opgave, maar wel met een prachtig resultaat. Verder zijn er enkele bijzondere objecten te zien die het beeldmateriaal ondersteunen, zoals een replica van de gouden helm, een maquette van het groot kasteel, trommen van de vier gilden, het “menneke” van de harmonie en een van de eerste DAF personenauto’s.

 

2019  950 jaar Kerk in Deurne

Meer dan 1000 jaar Ziel van het Dorp

Op 6 mei 2019 was het 950 jaar geleden dat de kerk in Deurne voor het eerst in een document genoemd werd. Maar onder de kerkvloer liggen fundamenten van een tufstenen kerkje dat zo’n 1000 jaar oud is. Mogelijk heeft er voor die tijd nog een houten kerkje gestaan.

Al die tijd vormde de kerk het hart van Deurne, de ziel van het dorp. Over de boeiende geschiedenis van het gebouw in de context van het dorp gaat deze expositie. We proberen de contouren van het oudste kerkje weer te geven. Architect Hans Flapper maakte fraaie reconstructietekeningen van de verschillende bouwfasen door de eeuwen heen. Historicus Ton Spamer leverde uit de vele bewaarde archiefstukken en sporen van geschiedenis voldoende materialen om een bijzondere inkijk te geven in het leven in en rond de Deurnese kerk, die gezien mag worden als één van de rijkste van Brabant.

 

2018  Hemels Licht

Glas in lood, wanneer, waar, wie en waarom

Gekleurd glas in kerken, maar ook in andere gebouwen, is fascinerend. De expositie laat de geschiedenis zien van het gebruik van glas, vertelt over de verschillende technieken in het gebruik van glas, stelt de ontwerpers en makers van ramen voor in relatie met hun werken in de gemeente Deurne. Ook kunnen we – buiten de ramen van Wilhelm Derix, Pieter Wiegersma en Leo Reihs die altijd in de kerk te zien zijn – een fraaie collectie gebrandschilderde ramen tonen van o.a. Joep Nicolas, Hendrik en Pieter Wiegersma en Wim Hofhuizen.

 

2017  De kerk steen voor steen

Het bouwen van de kerken door de eeuwen heen

Op zes panelen werd langs een tijdlijn informatie over de bouwgeschiedenis van de St. Willibrorduskerk Deurne vergeleken met de bouw, bouwstijlen en gebeurtenissen landelijk en internationaal. Architect Hans Flapper heeft deze samengesteld. Daarnaast werd uitgelegd hoe een kerk in de Middeleeuwen werd gebouwd en was er informatie over de architectuur van de andere kerken in de gemeente Deurne.

 

2016  Reflectie

Hedendaagse lokale kunstenaars herbronnen, verbeelden, vertalen religieuze werken van Wiegersma.

Religieus werk van Hendrik Wiegersma wordt geflankeerd door het werk van twintig lokale kunstenaars van vandaag die zich hebben laten inspireren vanuit dezelfde bron. Museum De Wieger stelt een flink aantal prachtige schilderijen en prenten van Wiegersma beschikbaar. Het enthousiasme van alle betrokkenen leidde tot een sprankelende tentoonstelling. Bij de expositie werd de brochure “Reflectie” uitgegeven, met daarin alle werken van Hendrik Wiegersma, de hedendaagse kunstenaars en de verbindende teksten.

 

2015  Van tijd tot eeuwigheid

“Gij kent dag noch uur”, staat ergens in het evangelie van Matteüs. Dat klinkt dreigend. Ook al is een van de weinige zekerheden die een mens kent, dat hij zal sterven. Met elke seconde die wegtikt, komt ook de voltooiing van het leven dichterbij. Toch ligt onze verhouding met het einde van het leven meestal moeilijk. We willen er eigenlijk niet van weten. Tegelijk proberen wij manieren te zoeken om om te gaan met loslaten en afscheid nemen. De tradities die in de loop der jaren in onze omgeving zijn gegroeid en ook veranderd of ontstaan, zijn de rode draad van de 10e wisseltentoonstelling in deze kerk.

 

2014  Bidt en werk, leest rekent en houdt boek

Expositie over pastoor Henricus Wilhelmus Roes en de tijd waarin hij leefde en werkte.

 

2013  Geloven met HART en handen

De achtste wisseltentoonstelling in de St. Willibrorduskerk is een tweelingtentoonstelling met die van vorig jaar. Waar toen de handen centraal stonden, richten we ons nu op het hart: de werken van barmhartigheid. Waar mensen in hun hart worden geraakt en bewogen door wat anderen overkomt, komen zij tot inzet voor de naasten. Het is verrassend hoeveel er in en vanuit Deurne van harte wordt gedaan!

 

2012  Geloven met hart en HANDEN

Dit jaar is gekozen voor een meer bezinnende tentoonstelling rond het motto van de parochie: geloven met hart en handen. Handen kunnen veel uitdrukken. De kruisweg van Cobi van Hulst (geboren van Baars) zoomt in op de handen van Jezus en de mensen langs de weg. De nieuwe wanden voor gedachteniskruisjes en doopschelpen kregen van Lucy Smit een krachtig accent met handen die loslaten en die bij de hand nemen. Beelden en ramen van onze kerken laten handen in allerlei soorten en houdingen zien.

 

2011  Goud, zilver & zijde

De parochie beschikt over een grote collectie kerkelijke gewaden. De expositie geeft een goed beeld van de ontwikkeling van de kerkelijke gewaden van de middeleeuwen tot nu toe. Daarnaast wordt uitleg gegeven over het gebruik van de verschillende soorten en kleuren gewaden. Een unieke gelegenheid om van dichtbij te zien wat normaal verborgen is in kasten en vroeger alleen op afstand zichtbaar was.

 

2010  Goddelijke klanken

De expositie besteedt aandacht aan de rijke muziekgeschiedenis van de kerken van de parochie Heilige Willibrord Deurne. Er zijn zo’n twintig koren. Naast andere orgels, wordt uitgebreid aandacht besteed aan de restauratie van het monumentale Smitsorgel.

 

2009  ‘Ga dus op weg’ – Missie;
Deurne in de wereld en de wereld in Deurne

Missie heeft twee kanten. Naast de missionarissen die op pad gingen (en van in de expositie een overzicht te zien is), was en is er het thuisfront, de missiegroepen die met de missionarissen meeleven, hen ondersteunen en hen verwelkomen als zij thuis zijn. Vanaf de zestiger jaren is het denken over missie sterk veranderd. Ontwikkelingshulp werd ontwikkelingssamenwerking. Missie is geen eenrichtingsverkeer van hier naar daar, maar een proces van onderlinge solidariteit en wederkerigheid van de kerken onderling hier en elders in de wereld.

 

2008  Ter blijde herinnering

De expositie laat het licht schijnen over de drie initiatiesacramenten door de tijden heen: doopsel, eerste communie en vormsel. Het is boeiend om de verschillen te zien tussen vijftig-zestig jaar geleden en nu. De foto’s roepen herkenning op. De doopjurken dragen heel wat geschiedenis met zich mee. Tussen het van buiten leren van de catechismus en de huidige projecten van eerste communie en vormsel ligt een wereld van verschil.

 

2007  Kerkbeeld-Tijdsbeeld

Tentoonstelling over de veranderende inrichting van de kerken in de parochie Heilige Willibrord Deurne. Te zien is hoe door de tijd heen het beeld dat mensen van de kerk hebben verandert, hoe het kerkzijn steeds verandert en altijd in beweging is.

2006  “Geen toeschouwers, allemaal deelnemers”

Expositie over processies in Deurne, met als blikvanger de grote verzameling vaandels in de parochie. “Geen toeschouwers, allemaal deelnemers: daarmee besloot pastoor Roes jaarlijks de uitnodiging om mee te doen aan de Sacramentsprocessie.

 

Samenstelling werkgroep:

• Patrick van Erp
• Frans Flipsen
• Hans van den Broek
• Pastoor Dieter Hedebou
• Jos Nooijen (voorzitter)